Trong ca dao Việt Nam có câu:
“Sống về mồ về mả chứ chẳng ai sống về cả bát cơm“.

Văn hoá truyền thống của người Việt Nam ta luôn trọng đạo hiếu, nhớ ơn tổ tiên, nhớ ơn công sinh thành của cha mẹ. Vì thế mà cứ vào dịp cuối năm thì nhà nhà ai nấy cũng tất bật lau chùi, quét dọn, sửa soạn lại nơi thờ cúng để đón gia tiên về ăn tết cổ truyền cùng con cháu.

Từ ngày 24 tháng chạp đến sáng ngày 30 tết là thời điểm để con cháu có thể lựa chọn ngày tốt đi chạp mộ.
Việc mời gia tiên về ăn tết cùng gia đình là để con cháu được thờ cúng tổ tiên trong dịp tết, nhằm báo nghĩa, báo hiếu với tổ tiên.

Chúng ta cần làm tốt các nghi lễ sau:
– Dọn dẹp sạch sẽ nhà cửa từ trong ra ngoài,
– Trước khi ra mộ mời gia tiên: ta lấy một nắm gạo, một nắm muối, một nắm trà khô trộn lẫn với nhau, người ta có thể lấy một con gà trống trắng cắt nhẹ phần mào gà và lấy một ít máu của nó trộn lẫn vào bát gạo muối trà, để trừ tà. Con gà sau khi đã lấy máu sẽ được mang đi thả ra môi trường tự nhiên, ta không nên giết thịt con gà đó.
Những người tu đạo biết pháp thuật có thể viết phép trừ tà vào bát gạo ấy, rồi mang ra trước nhà dùng “tay phượng” tung gạo muối quanh nhà theo chiều xoáy dương, ngược chiều kim đồng hồ. Hết phần đất nhà mình để xua đuổi tà khí ám vào dịp tết.
(ai chưa tu đạo không hiểu pháp thì bỏ qua nghi lễ này, mà chỉ cần mang gạo muối trà rải ở xung quanh ngoài phần đất của gia đình mình là được)
– Lấy rượu trắng thấm vào khăn sạch lau dọn sạch sẽ ban thờ.
Lại dùng nước thơm hoặc nước có tinh dầu trầm, tinh dầu ngọc am hay tinh dầu tử đàn hương… mà lau lại lần cuối.
– Lấy 9 bát nhỏ đổ cồn vào đó, mỗi bát đổ khoảng một chén tương đương 10- 20- mml cồn. Sau đó đặt ở giữa nhà, giữa gian giữa, hoặc phòng khách… cách sắp đặt gồm 1 bát ở giữa, 8 bát xung quanh đúng với vị trí tám hướng theo la bàn giống như bát quái, rồi châm lửa đốt. Khi đốt cồn thì mở hết tất cả các cửa trong nhà, kể cả các cửa sổ. Nếu nhà cao tầng thì chỉ cần làm ở tầng 1 còn các tầng trên mở cửa sổ ra là được.
Đây là việc làm cần thiết để xua sạch tà khí và khai quang mới lại vận khí trong gia đình nhà mình, nhất là những gia đình có tang trong năm, hoặc gặp những chuyện không may trong năm.
( Nếu là pháp sư thì viết pháp khai quang, tăng vận khí đốt vào 9 bát cồn )
– Những người đi chạp mộ gồm có: Bố, anh cả,cháu trưởng họ, và con cháu.

 

CÚNG THẦN CAI QUẢN NGHĨA TRANG

* Trước khi đến mộ tổ tiên ta nên đến nơi thờ Thổ Địa hoặc nơi thờ Địa Tạng Vương Bồ Tát, đặt lễ tiền thật, hoa quả, vàng thuyền (nếu có). Lưu ý: Không nên đặt tiền âm phủ lên ban thờ Địa Tạng Vương và ban thờ Sơn Thần Thổ Địa.
Sau khi sắp lễ xong ta thắp 9 nén nhang, chắp tay lòng thành xá lễ 9 lễ mà khấn rằng:
Con bái thỉnh Thập Điện Diêm Vương.
Con bái thỉnh Địa Tạng Vương bồ tát.
Con bái thỉnh chư ngài Sơn thần, Long thần, Thổ địa cai quản ở 10 phương tam giới.
Hôm nay là ngày… tháng… năm… chúng con là con cháu hậu duệ của dòng họ… có chút lễ vật lòng thành nhang đăng xin các ngài cho phép chúng con được đến làm lễ tạ trước phần mộ của gia tiên họ….. nhân dịp tết cổ truyền năm…….Cầu xin các ngài cho phép.
(Chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ).
Sau khi khấn xong thì chắp tay xá 9 lễ rồi đi lùi ba bước mới được quay đầu để đi.
* Lưu ý khi khấn xong thì ta nhớ hoá vàng thuyền dâng lên cho các vị, không nên để quên ở đó.

 

CÚNG Ở PHẦN MỘ GIA TIÊN

– Khi đến phần mộ tổ tiên, ta đặt lễ trên nơi thờ chung ở phần mộ nếu gia đình có điều kiện ta có thể chuẩn bị lễ vật gồm gà, xôi, hoa quả, tiền vàng để mời gia tiên.
– Thắp 9 nén nhang lên bát hương trước mộ, ( nếu không có bát hương thì cắm xuống đất phần chân mộ ). Quỳ lễ gia tiên mà khấn rằng:
* Văn khấn:
Chúng con nhất tâm dâng lễ, kính lạy, bái thỉnh cha mẹ, ông bà cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại họ….
Hôm nay là ngày… tháng… năm….
Chúng con xin được cẩn cáo với gia tiên rằng:
Nhân dịp tết nguyên đán mừng đón xuân mới năm……, chúng con thành kính sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng bái mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại họ…. về ngự trước án thờ tổ tiên ở tổ đường, để con cháu chúng con được chiêm bái và báo hiếu tổ tiên trong những ngày đầu xuân.
Chúng con thành kính chấp lễ bái thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên nội ngoại sa giá.
Sau đây chúng con xin phép gia tiên nội ngoại cho phép chúng con được thực hiện nghi lễ tạ mộ và dọn dẹp sạch sẽ phần mộ của gia tiên.
(Chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ,chúng con xin đa tạ).
Chắp tay xá lạy 9 lạy rồi lúc đó con cháu có thể dọn dẹp cắt bớt cỏ, hoặc đắp thêm đất lên mộ cho các phần mộ gia tiên.
Khi làm sạch sẽ xong xuôi thì nhớ đốt một nén nhang cắm lên phần mộ rồi xin hạ lễ và đốt tiền vàng cho gia tiên.
( các pháp sư có thể dâng thất bảo làm lễ khai quang âm trạch, tăng cường vận khí cho gia đình, dòng họ )
Sau khi hoàn tất mọi việc thì mới được ra về.

 

CÚNG LỄ Ở TỔ ĐƯỜNG

Khi về đến nhà thì con cháu cần có một mâm cơm thịnh soạn cùng lễ vật tiền vàng… đặt trên ban thờ gia tiên, thắp 9 nén nhang, chắp tay quỳ lễ 9 lễ và khấn rằng:
Bái lạy cha mẹ, ông bà cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại, hôm nay là ngày… tháng… năm….. chúng con nhất tâm thành kính xin được bái rước cha mẹ, ông bà và gia tiên nội ngoại ngự giá tại nhà thờ gia tiên để chúng con được thỉnh lễ báo hiếu nhân dịp tết đón xuân năm mới…. Con cháu chúng con xin được sửa soạn lễ vật, tiền vàng cùng sơn hào hải vị, nhang đăng bái mời cha mẹ, ông bà cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại thụ hưởng, cầu xin tổ tiên phù hộ độ trì cho con cháu chúng con đón xuân vui vẻ và bước sang năm mới với vận khí mới và niềm vui mới, luôn được mạnh khoẻ, thành đạt, hạnh phúc, diên thọ, chúng con xin cầu nguyện cho gia tộc họ…. vận khí luôn hanh thông, vạn sự được cát tường như ý, cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu lộc lộc tồn, để dòng họ sinh ra được những người hiền tài phụng sự đất nước làm rạng danh dòng tộc.
(Chúng con xin đa tạ)3 lần!